جدول محتوایی
لیکوئیدیتی یا نقدینگی در بازارهایی مانند فارکس و ارزهای دیجیتال، رکن اصلی و ماهیت بازار را تشکیل میدهند، در واقع لیکوئیدیتی میزان نقد شوندگی یک دارایی است که هرچقدر بالاتر باشد امکان دستکاری در بازار کمتر است. اما شناخت و نوع نقدینگی بازار کمک فراوانی به معاملات و از جمله درامان ماندن از شکار استاپ لاس های معاملهگران خرد میکند. ما در این مقاله، ابتدا مفهوم نقدینگی در پرایس اکشن و اثر آن بر قیمتگذاری را بررسی میکنیم و سپس به پدیده شکار استاپ (Stop Hunting) و نقش آن در حرکت بازار میپردازیم.
تعریف لیکوئیدیتی و اهمیت آن
نقدینگی در تحلیل تکنیکال به معنای وجود سفارشات با حجم کافی در بازار برای انجام معامله است بدون اینکه تغییر زیادی روی قیمت بگذارد. یعنی بازاری که نقد شوندگی بالایی دارد، با ورود یا خروج سرمایه ناگهانی تغییر قیمت جزئی میکند مانند چیزی که در بازار جفت ارزهای اصلی فارکس مشاهده میکنیم. اما بازاری که نقد شوندگی پایینی دارد؛ مانند ارزهای دیجیتال فرعی، با خروج نقدینگی معاملهگران بزرگ یا همان نهنگها، به سرعت دچار ریزشهای شدید میشود. نقدینگی یا همان لیکوئیدیتی، میزان عمق بازار را تشکیل میدهد و بر رفتار نماد معاملاتی بسیار اثرگذار است و این اثرات شامل موارد زیر میشوند:
- هر چه نقدینگی بیشتر باشد، اختلاف قیمت خرید/فروش (اسپرد) کاهش مییابد و معاملهگران هزینه کمتری پرداخت میکنند
- نقدینگی بالا باعث ثبات بیشتر قیمت میشود؛ چون معاملات بزرگ اثر کمتری روی قیمت دارند
- در بازارهای پرنقدینگی، سفارشها سریع و با قیمت تعیینشده اجرا میشوند
- در بازارهای کمنقد، معامله بزرگ میتواند حرکت شدید قیمتی ایجاد کند؛ اما در بازارهای عمیق همین معامله تأثیر کمتری خواهد داشت
- بازارهای نقدینهتر اعتماد سرمایهگذاران را جلب میکنند و بهعلت حضور بازیگران بیشتر، ریسک ناگهانی کاهش مییابد
به همین دلیل، یک معاملهگر بخصوص افرادی که تحلیل پرایس اکشن انجام میدهند، باید به نقدینگی بازار توجه ویژهای داشته باشند، مثلاً اگر بازار نقدینگی پایینی داشته باشد، حتی سفارشهای نسبتاً کوچک میتوانند باعث جهشهای غیرمنتظره شوند
تفاوت لیکوئید شدن و لیکوئیدیتی (نقدینگی)
اما لیکوید شدن با لیکوئیدیتی یا همان نقدینگی متفاوت است که ممکن است گاهی معاملهگران تعریف درست آن را ندارند. در واقع لیکویید شدن زمانی رخ میدهد که شما در معاملههایی هستید که در ضرر هستند و مارجین شما توان نگهداری معامله را ندارد. دقیقاً چیزی شبیه به کال مارجین شدن در بازار فارکس است.
دقت داشته باشید که یک رمزارز با نقدینگی بالا به راحتی در قیمتهای نزدیک به بازار خرید و فروش میشود، در حالی که دارایی کمنقد ممکن است خریدار و فروشنده کمی داشته باشد و با شکاف قیمت قابل توجه عرضه شود. بهعنوان مثال، بیتکوین نقد شوندگی بالاتری از ارزهای ناشناس دارد؛ یعنی همواره حجم معاملات قابلتوجهی دارد و میتوان نسبتاً سریع آن را تبدیل به پول کرد.هم چنین پیشنهاد میکنیم مقاله ترید در منطقه عرضه و تقاضا که با مسئله لیکوئیدیتی مرتبط است را بخوانید.
شکار استاپ (Stop Hunting) چیست؟
نقدینگی مسئله مهمی برای بازیگران بزرگ بازار است که عموماً اقدام به استاپ هانتینگ یا فعال کردن حد ضرر معاملهگران خرد بازار میکنند. در این روش، بازیگران بزرگ بازار مانند بانکها، قیمتها را با فشار نقدینگی خود به سمت محلی هدایت میکنند که بیشتر استاپ ها در آن واقع شده است و سعی میکنند تا استاپ ها را فعال کنند و با حجم بیشتر دوباره وارد معاملات شوند. این فرآیند نه به خاطر ضرر کاربران، بلکه برای افزایش نقدینگی بازار انجام میشود
.
برای مثال، فرض کنید قیمت اتریوم در ۱۲۰۰ دلار معامله میشود و گروه بزرگی از معاملهگران حد ضرر خرید خود را در ۱۰۰۰ دلار قرار دادهاند. یک معاملهگر نهادی ممکن است پیشبینی کند که آن ناحیه پر از استاپ است؛ او در حوالی ۱۰۰۰ دلار یک سفارش شورت بزرگ آماده میکند. با نزدیک شدن قیمت به ۱۰۰۰ دلار، سفارشهای حد ضرر فعال میشود و حجم زیادی سفارش فروش به بازار تزریق میشود، در نتیجه قیمت ناگهان کاهش یافته و شورت او سودآور میشود (در مثال، پس از فعال شدن حد ضررها، حرکت قیمت برعکس میشود).
- بالای سقفهای قبلی و زیر کفهای قبلی (Swing High/Low): محل قرارگیری حد ضرر بسیاری از معاملهگران معکوس.
- سقفها و کفهای افقی مهم: مانند سطوح مقاومت یا حمایت کلیدی؛ شکست این سطوح معمولاً با تجمع سفارش استاپ همراه است.
- سقف/کف چندگانه: مثلاً بالای دو سقف همسو یا زیر دو کف همسو، جایی که چندین تریدر بهطور مستقل استاپ خود را قرار دادهاند.
- سایه بلندی از کندلهای تایمفریم بالاتر: مناطقی که قیمت با شتاب عبور کرده و بعداً پولبک زده است (Liquidity Pool)، نشان از وجود نقدینگی انباشته دارد.
چگونه از شکار استاپ در امان بمانیم؟
نکته مهم برای کاربران خرد بازارهای مالی این است که چطور از شکار استاپ در امان بمانند، قطعاً امکان مقابله با نهنگها و پولهای بزرگ در بازارها نیست فقط شما به عنوان یک تریدر میتوانید از 4 روش زیر برای در امان ماندن استاپ ها استفاده کنید.
- پراکنده کردن حد ضررها: حد ضرر خود را دقیقاً در سطوح واضح (مثلاً بالای مقاومت) قرار ندهید. میتوانید از حد ضرر متحرک، یا نواحی وسیعتر استفاده کنید تا احتمال فعال شدن ناگهانی کاهش یابد.
- استفاده از سیگنالهای ترکیبی: بهجای اعتماد صرف به یک نقطه ورود، از ابزارهای دیگر (مانند حجم معاملات، کندل استیک یا اندیکاتورها) برای تأیید شکست یا برگشت استفاده کنید.
- نظارت بر عمق بازار: در صورت امکان، دفتر سفارش (Order Book) و جریان سفارش (Order Flow) را بررسی کنید تا بفهمید نقدینگی کجا متمرکز شده است.
- حجم موقعیت معقول: نسبت به سرمایه کل، حجم پوزیشن را کنترل کنید تا در مواجهه با نوسانات شدید، از مارجین کال جلوگیری شود.