جدول محتوایی
زمانی که می‌خواهید معاملات فارکس را شروع کنید، باید به این نکته دقت کنید که چه میزان مالیات بر شما تحمیل می‌شود زیرا باید میزان آن را در مدیریت مالی و سرمایه خود لحاظ کنید. به همین دلیل ما در این مقاله به بررسی وضعیت مالیات بر تریدینگ، قوانین کشورهای مختلف و همچنین نحوه محاسبه آن خواهیم پرداخت.
مالیات تریدینگ چیست؟
در بیشتر کشورها، سود حاصل از معاملات بازارهای مالی مشمول مالیات می‌شود. معمولاً این سودها تحت قوانین مالیات بر درآمد یا مالیات بر سود سرمایه محاسبه می‌شوند. مثلاً اگر در آمریکا یا کانادا باشید مالیات به این روش‌ها محاسبه می‌شود
معاملات آتی بر اساس قانون ۶۰/۴۰ مشمول مالیات می‌شوند (۶۰% سود مشمول نرخ بلندمدت و ۴۰% مشمول نرخ کوتاه‌مدت) و معاملات لحظه‌ای طبق قانون ۹۸۸ به‌عنوان درآمد عادی تلقی می‌شوند. به بیان دیگر، بسته به نوع معامله و قوانین محلی، سود معامله یا به‌عنوان سود سرمایه طبقه‌بندی می‌شود و یا به عنوان درآمد فعالیت تجاری مشمول نرخ مالیات متناسب می‌شود.
میزان مالیات البته در اساس هر کشور می‌تواند متفاوت باشد. اما در بیشتر کشورها مالیات بر ترید را از روی درآمد شخصی محاسبه می‌کنند. فرقی نمی‌کند که شما به صورت یک شرکت معامله‌گری فعالیت کنید یا به صورت شخصی، به طور کلی مالیات بر درآمد شما محاسبه خواهد شد.
برای برخی ابزارهای مالی. به‌طور مثال، اگر با شخصیت حقوقی معامله کنید، مالیات شرکت (Corporate Tax) اعمال خواهد شد و اگر با حساب شخصی‌ترید کنید، معمولاً سود شما جزو درآمد مشمول مالیات شخصی خواهد بود. در برخی از کشورها نیز امکان کسر زیان از سود وجود دارد تا شما فقط مالیات را بر اساس سود خالص خود پرداخت کنید که گزینه بسیار مناسبی است.
برخی دیگر از کشورها وجود دارد که میزان مالیات آن‌ها بر معاملات ممکن است متفاوت باشد، مثلاً میزان مالیات بر بازار فارکس با مالیات بر سهام یا اوراق بهادار کاملاً متفاوت است.
مالیات بر تریدینگ در ایران
قبل از هر چیز باید بگوییم که مالیات بر تریدینگ در کشورهایی وجود دارد که خود تریدینگ به رسمیت شناخته شده است. در ایران به دلیل تحریم‌های بین‌المللی، به طور کلی تریدینگ در بازار فارکس و ارزهای دیجیتال یا هرکدام از بازارهای مالی جهانی قانونی نیست و به همین دلیل به صورت مستقیم مالیاتی از چنین فعالیت‌هایی دریافت نمی‌شود. تنها راه برای مالیات پرداخت کردن این است که اداره مالیات پول ریای که در حساب شما وارد می‌شود را مبنای یک نوع درآمد در نظر بگیرید و به آن مالیات وضع کند.
نحوه محاسبه مالیات بر سود تریدینگ
برای محاسبه کلی مالیات در بیشتر کشورها باید سود یا زیان ناخالص هر معامله را مشخص کرد. یعنی قیمت فروش منهای قیمت خرید، منهای هزینه‌های معاملاتی. سپس مجموع سودها و زیان‌ها در طول سال مالی مشخص می‌شود. در کشورهای خاص مانند آمریکا و اروپا دولت درصدد گرفتن مالیان از معاملات ارز دیجیتال نیز هست که در حال تکمیل زیرساخت‌های آن می‌باشند.
مراحل کلی محاسبه مالیات معمولاً شامل موارد زیر است:
- ثبت دقیق معاملات: برای هر معامله باید جزئیات ورودی (زمان خرید، قیمت خرید، تعداد واحد) و خروجی (زمان فروش، قیمت فروش) را ثبت کنید. این اسناد ملاک محاسبه سود یا زیان هستند. به صراحت می‌گوید سوابق خرید، فروش و ارزش منصفانه دارایی‌های دیجیتال را نگه دارید.
- تبدیل به ارز پایه: اگر معاملات به ارز خارجی (مثلاً دلار) انجام شده، باید همه اعداد را به واحد پول محل اقامت (مثلاً ریال یا یورو) تبدیل کنید. نوسان نرخ ارز می‌تواند مالیات نهایی را تغییر دهد.
- تشخیص وضعیت مالیاتی: مشخص کنید آیا معاملات شما در چارچوب سرمایه‌گذاری بلندمدت (Capital Asset) است یا با ماهیت کسب‌وکار معامله می‌کنید. در برخی کشورها اگر تریدهای شما منظم و حرفه‌ای باشد، تمام سودها به‌عنوان درآمد فعالیت تلقی شده و نرخ بالاتری خواهند داشت؛ وگرنه به‌صورت سود سرمایه با نرخ پایین‌تر محاسبه می‌شوند.
- اعمال نرخ مالیات: پس از محاسبه سود خالص، نرخ مربوط به آن را اعمال کنید. این نرخ ممکن است ثابت یا تصاعدی باشد. به‌عنوان مثال، در آمریکا سودهای کوتاه‌مدت (کمتر از یک سال نگهداری) معادل نرخ مالیات بر درآمد عادی (تا ۳۷٪ در بالاترین طبقه) و سودهای بلندمدت (بیش از یک سال) تا ۲۰٪ است (همچنین بخش ۱۲۵۶ ترکیب خاص ۶۰/۴۰ را ارائه می‌دهد).
- کسر هزینه‌های مجاز: در بسیاری از نظام‌های مالیاتی هزینه‌هایی مثل کمیسیون کارگزاری، هزینه‌های پلتفرم معاملاتی، مشاوره آموزشی و کارشناس مالیاتی و سایر مخارج مربوط به معاملات قابل کسر از سود است. پس از محاسبه سود خالص (پس از کسر هزینه‌ها) می‌توانید مالیات قابل پرداخت را بدست آورید.
فرمول مالیات: سود سرمایه = قیمت فروش – قیمت خرید – هزینه‌های معاملاتی
سپس بر اساس زمان نگهداری و میزان نرخ تعیین شده از سوی سازمان مالیات، می‌توان مالیات نهایی را محاسبه کرد.
قوانین مالیاتی مربوط به تریدینگ در کشورهای مختلف
قوانین مالیاتی بازارهای مالی در کشورهای گوناگون تفاوت چشمگیری دارد. در ادامه به برخی نمونه‌ها اشاره می‌کنیم:
- ایالات متحده آمریکا: مالیات بر سود معاملات سهام و ارز عموماً تحت سیستم مالیات بر سرمایه اعمال می‌شود. نرخ‌های سود سرمایه بلندمدت تا ۲۰٪ و نرخ کوتاه‌مدت تا ۳۷٪ (طبق طبقه درآمدی) است. برای معاملات فارکس، گزینه‌هایی مانند بخش ۱۲۵۶ (۶۰/۴۰) و بخش ۹۸۸ وجود دارد. همچنین افراد می‌توانند در صورت احراز شرایط، از معافیت مالیات بر خوداشتغالی (QBI) یا حساب‌های بازنشستگی (IRA) برای به تأخیر انداختن مالیات استفاده کنند.
- اروپا: مالیات بر سود سرمایه در اتحادیه اروپا یکسان نیست و هر کشور قوانین خود را دارد. به‌طور کلی نرخ‌ها بین حدود ۱۵٪ تا ۳۰٪ متغیرند. برای مثال، در آلمان نرخ استاندارد حدود ۲۵٪ (۲۶٫۴% پس از افزودن عوارض) است.، و در سوئیس سود سرمایه افراد خصوصی معمولاً معاف از مالیات است. در بریتانیا، نرخ سود سرمایه برای دارایی‌های معمولی (غیر خانه مسکونی) معمولاً ۱۸٪ (برای مالیات‌دهندگان پایه) و ۲۴٪ (برای نرخ‌های بالاتر) است. علاوه بر این، در بریتانیا سود حاصل از شرط‌بندی ارزی (Spread Betting) معاف از مالیات است. برخی کشورها مانند سوئد نرخ ۳۰٪ دارند و کشورهای دیگر مانند اسپانیا نرخ‌های تصاعدی تا ۲۸٪ برای درآمدهای بسیار بالا تعیین کرده‌اند به طور خلاصه، در اروپا حداقل نرخ مالیات بر سود سرمایه برای معاملات مالی معمولاً از حدود ۱۰–۱۵٪ شروع شده و حداکثر آن در برخی کشورها به ۳۰٪ یا بیشتر می‌رسد.
- کانادا: در کانادا معاملات مالیاتی شباهت زیادی به ایالات متحده دارد، ولی ۵۰٪ از سود سرمایه (Capital Gain) فقط در محاسبه مالیات لحاظ می‌شود. به عبارت دیگر، تنها نصف سود سرمایه مشمول مالیات بوده و نیمه دیگر معاف است. مثلاً اگر ۱۰٬۰۰۰ دلار سود سرمایه داشته باشید، تنها ۵٬۰۰۰ دلار آن به درآمد مشمول مالیات شما افزوده می‌شود. برای درآمدهای حاصل از ترید به صورت کسب‌وکاری، کل مبلغ سود مشمول مالیات است. اخیراً نیز برنامه ریزی شده که بخشی از این نسبت افزایش یابد، ولی در حال حاضر پایه ۵۰٪ اعتبار دارد.
- امارات متحده عربی: برای افراد ساکن امارات مالیات بر درآمد و سود سرمایه وجود ندارد. به‌طور خاص، دبی و مناطق آزاد آن هیچ مالیات شخصی یا سود سرمایه‌ای بر درآمدهای فردی (از جمله سود معامله سهام یا رمزارز) اعمال نمی‌کنند. به همین دلیل امارات به‌عنوان یکی از مناطق بدون مالیات شناخته می‌شود. با این حال، شرکت‌ها در امارات از ۲۰۲۳ به بعد مشمول ۹٪ مالیات شرکتی می‌شوند (درآمد سالانه بالای حدود ۳۷۵ هزار درهم).، ولی افراد عادی در عمل نیازی به پرداخت مالیات تریدینگ ندارند.
به طور خلاصه، نرخ‌ها و قوانین مالیاتی در بازارهای مالی بسیار متفاوت است: از صفر (مثلاً سوئیس برای افراد خصوصی و امارات برای درآمد شخصی) تا حدود ۲۵–۳۰٪ در بسیاری از اقتصادهای توسعه‌یافته. مهم است در کشور خود یا محل اقامت مالیاتی، مقررات خاص مربوط به بازارهای سهام، فارکس و رمزارز را به دقت مطالعه کنید.
نکات مهم در مورد پرداخت مالیات تریدینگ
اگر مالیات بر تریدینگ خود را پرداخت می‌کنید، نکات بسیار مهمی وجود دارد که باید آن‌ها را رعایت کنید تا بعداً به مشکل برخورد نکنید، ما در ادامه مهم‌ترین آن‌ها را شرح خواهیم داد:
ضبط و نگهداری مستندات: همیشه تمامی سوابق معاملات خود را به صورت کامل نگهدارید. از زمان معامله گرفته تا نوع آن، قیمت خرید و فروش و حجم معاملات. نگهداری تمام فاکتورها، سوابق معاملاتی در هر بازار مالی که باشد بسیار مهم است.
رعایت مهلت‌ها: در بیشتر کشورها مهلت پرکردن اظهارنامه مالیاتی وجود دارد. شما در مهلت مشخص شده باید تمامی مستندات خود را آورده و اظهارنامه را پر کنید تا دچار مشکل نشوید. مثلاً در امریکا از 15 آوریل این زمان شروع می‌شود. دیرکرد در پرداخت مالیات می‌تواند هزینه‌های سنگینی از جمله جریمه و بهره را در پی داشته باشد.
شفافیت و قانونی عمل کنید: ادارات مالیات با دقت زیادی همه درآمدهای فردی معامله گران را زیر زره بین قرار می‌دهند، بنابراین کاملاً شفاف و قانونی عمل کنید. هر نوع تخلف و دور زدن بازار ممکن است سبب شود با جریمه‌های بزرگی روبه‌رو شوید. در برخی کشورها (مثل ایالات متحده) کارگزاری‌ها و صرافی‌ها موظف به گزارش تسویه‌های مالی شما به اداره مالیات هستند؛ بنابراین لازم است مطابقت اظهارنامه با این گزارش‌ها باشد.
استفاده از فرم‌ها و ابزارهای صحیح: بسته به کشور و نوع دارایی، ممکن است فرم‌های مشخصی برای گزارش سود استفاده شود. مثلاً در آمریکا فروش دارایی‌های دیجیتال روی فرم ۸۹۴۹ و سایر درآمدهای رمزارزی روی Schedule ۱ اظهارنامه ۱۰۴۰ گزارش می‌شود. اگر شک دارید چگونه گزارش کنید، از مشاور مالیاتی کمک بگیرید تا اشتباه نکنید.
مشاوره مالیاتی برای تریدرها
شما به عنوان یک معامله‌گر باید قبل از شروع کار خود، تمامی نکات مهم درباره مسائل مالیاتی و قوانین دولتی درمورد این کار را بدانید. ما در ادامه به صورت مشاوره‌ای نکاتی را بیان خواهیم کرد که باید رعایت شود تا در محاسبه و پرداخت مالیات با مشکل مواجه نشوید:
- ثبت دفتر معاملات: همیشه از پلتفرم معاملاتی که دارید، ژورنال‌های معاملاتی ماهانه را Save کرده و ذخیره کنید. گاهی اوقات اداره مالیات از شما می‌خواهد که مستندات معاملات خود را ارائه کنید. این مستندات می‌تواند در کاهش مالیات شما دخیل باشد.
- ثبت هزینه‌ها: همه هزینه‌های جانبی معاملات از کمیسیون گرفته تا اسپرد، هزینه اشتراک پلتفرم، ایجاد حساب، آموزش و … را با مستندات نگه دارید، زیرا این هزینه‌ها جزو سود شما نیست و باید از سود نهایی شما کم شود. این کار می‌تواند میزان مالیات پرداختی شما را به طرز قابل توجهی کاهش دهد.
- بازیابی ضررها (Tax Loss Harvesting): اگر زیانی در معاملات داشتید، می‌توانید از آن زیان برای کاهش سود سرمایه در همان سال یا سال‌های بعد استفاده کنید. به این ترتیب مالیاتی که باید بپردازید کاهش می‌یابد. (قابل توجه است که در برخی کشورها محدودیت‌هایی مثل قانون Wash Sale در آمریکا وجود دارد، اما در بازار فارکس به شکل سهام آمریکا اعمال نمی‌شود
- پرداخت‌های تخمینی: اگر معامله‌گر حرفه‌ای هستید و میزان ترید های شما در یک سال زیاد است، بهتر است مالیات فصلی را پرداخت کنید، این مالیات تخمینی می‌تواند از پرداخت ناگهانی و زیاد مالیات و جریمه‌های سنگین جلوگیری کند. سعی کنید حتماً از یک وکیل برای این کار استفاده کنید.
- حساب‌های معاف مالیاتی: در بعضی از کشورها، حساب‌های بازنشستگی معاف از مالیات وجود دارد. سرمایه‌گذاری در این حساب‌ها و سود حاصل از آن‌ها شامل پرداخت مالیات نمی‌شود. پس مراقب باشید که چنین سودهایی را در درآمد سالانه خود محاسبه نکنید. البته این مسئله می‌تواند در هر کشور متفاوت باشد.
- مشورت با متخصص: همانطور که گفتیم برای اینکه بتوانید تمام نکات قانونی و ریز مالیاتی را رعایت کنید، سعی کنید که از یک حسابدار یا مشاور مالیاتی استفاده کنید. بخصوص در سال‌های اول محاسبه چنین مواردی بسیار دشوار و پیچیده است.
جمع بندی
در این مقاله درباره مسائل مالیاتی در حوزه تریدینگ آموختید. معامله گران بر اساس کشوری که در آن زندگی می‌کنند باید بدانند که قوانین مالیاتی آن کشور به چه صورتی است. در ایران که بروکرها به صورت رسمی معامله نمی‌کنند، هیچ مالیاتی روی ترید وجود ندارد. البته اگر سود معامله‌گری را وارد حساب‌های بانک ایرانی خود کنید، آن وقت ممکن است بر اساس گردش حساب، از شما مالیات اخذ شود. اما در کشورهای دیگر، خود بروکرها نیز موظف هستند مستندات مالی را در اختیار دولت قرار دهند، بنابراین شما باید حتماً مالیات سود معاملات خود را پرداخت نمایید. پس توصیه می‌شود حتماً از یک مشاور یا حسابدار حرفه‌ای در این زمینه استفاده کنید، زیرا جریمه فرار از مالیات به شدت سنگین است.
