جدول محتوایی
بازارهای مالی از جمله فارکس دارای قوانین مشخص و خاصی است که به دو بخش تقسیم می‌شود. یکی قوانین کلی معامله‌گری و دیگری قوانین مالی منطقه‌ای است. معامله گران و تریدرهای این بازار باید قوانین آن‌ها را رعایت کنند تا بتوانند در این بازارها فعالیت کنند. ما در ادامه این مطلب قوانین را برای شما شرح خواهیم داد.
قوانین عمومی شرکت در معاملات فارکس
یکی از بخش‌های مهم قوانین، قوانین عمومی و کلی است که در ادامه به طور خلاصه برای شما بیان خواهیم کرد:
- اظهارم مالیات بر سود و ارائه دقیق گزارش سوددهی بر سازمان‌های مالیاتی کشوری که در آن زندگی می‌کنید.
- نگه‌داشتن تمامی سوابق معاملات از جمله صورت حساب‌ها، تاریخ و ساعت معاملات برای ارائه به مراجع قانونی در صورت نیاز
- انجام فرایند احراز هویت واقعی و معامله فقط با حساب خودتان KYC
- خود داری از استفاده از اطلاعات محرمانه معاملاتی Insider Trading برای به دست آوردن سود
- عدم دستکاری در بازار، عدم استفاده از باگ‌های بروکر یا پلتفرم معاملاتی و استفاده از سفارش گذاری فریبنده برای کسب سود
- خودداری از انجام معاملات پوششی یا گردش‌های مصنوعی و حجم معاملات دروغین برای Wash Trading
- رعایت قوانین و تحریم‌های بین‌المللی و عدم معامله توسط افراد و شرکت‌هایی که از این کار منع شده‌اند.
- رعایت محدودیت‌های اهرم و مارجینی که از جانب نهادهای قانون‌گذار داخلی مشخص شده است.
- پایبندی به تمامی قوانین فروش تعدی Short Selling و محدودیت‌های مشخص شده آن در بازار
- عدم انتشار ادعاهای دروغین در شبکه‌های اجتماعی برای فروش سیگنال‌های تضمینی
- همکاری کامل با مراجع قانونی در صورت نیاز برای رفع ابهامات مالی
- عدم در اختیار گذاشتن حساب معاملاتی خود در اختیار دیگر معامله گران و شرکت‌ها
- رعایت کامل قوانین کارگزاری و رعایت تمام بندهای توافق نامه‌های مشتری که بین شما و بروکر امضا شده است.
- عدم انجام فعالیت‌هایی که در نهایت دارای تضاد منافع قانونی است. مثلاً هماهنگ شدن با طرف مقابل برای ضرر کردن دیگران
- درصورت مدیریت سبد یا پروایدری، نباید اطلاعات افراد و سرمایه‌گذاران را به هیچ عنوان افشا کرد.
- رعایت کامل قوانین AML و عدم معامله برپایه های پولی ناشناس یا مشکوک تأیید نشده
- در بازارهایی که باید باز کردن موقعیت‌های بزرگ را اعلام کرد، باید حتماً این کار توسط شما به‌عنوان تریدر رعایت شود.
- عدم استفاده از چند حساب برای پنهان سازی مالکیت حساب یا دور زدن مالیات کشورهای مختلف
- عدم فروش سینگال به دیگران بجز در چهارچوب پلتفرم‌های قانونی که اجازه این کار را داشته باشند.
- در صورت ارائه سیگنال یا مشاوره، باید میزان کمیسیون و سود مالی که از این طریق به دست می‌آورید به صورت کامل شفاف و مشخص باشد.
- رعایت محدودیت‌های سنی که برای معامله‌گری خرد و کلان در بسیاری از کشورها گذاشته شده است.
- رعایت قوانین داخلی بروکر و درون کشوری برای انجام معاملات الگوریتمی در کلیه بازارهای مالی
- عدم انجام معاملات با حساب دیگران در خارج از چهارچوب‌ها و پلتفرم‌های قانونی این کار
- رعایت کامل قوانین مربوط به حوزه ارزهای دیجیتال در کشوری که در آن زندگی می‌کنید.
- اعلام و پرداخت هرگونه کارمزد و مالیات مربوط به تراکنش‌های بین‌المللی یا مقررات مربوط به نقل و انتقال وجوه
- عدم ارائه خدمات مدیریت سرمایه یا مشاوره سرمایه‌گذاری به دیگران بدون مجوزهای لازم.
- رعایت قوانینِ مربوط به محدودیت موقعیت یا قراردادهای آتی/اختیارات در بورس‌های مربوطه.
- همکاری با فرایندهای تحقیقاتی ناظر و پاسخ‌گویی صحیح به درخواست مستندات یا توضیحات درباره معاملات مشکوک.
قوانین نظارتی در بازارهای مالی
یکی از مهم‌ترین دسته‌بندی‌ها در قوانین بازارهای مالی، مربوط به قوانین نظارتی است. این بازارها زیر نظر نهادهای نظارتی متعددی قرار دارند، مثلاً در آمریکا، کمیسیون بورس و اوراق بهادار SEC ناظر اصلی تمام بازارهای مالی است و کلیه شرکت‌ها و حتی افراد در صورت لزوم باید کلیه اطلاعات مالی را به صورت شفاف به این ارگان ارائه دهند. یا نهاد CFTC به‌عنوان یک نهاد ناظر بر بازارهای مشتقه عمل می‌کند در اروپا نیز ESMA مرجع مستقل و نهاد اصلی ناظر بر بازارهاست. هرچند که رگوله های دیگری نیز وجود دارند که عموماً خودشان زیر نظر این نهادها کار می‌کنند اما مسئله اصلی این است که رعایت تمامی قوانین اعلام شده توسط ناظر بین‌المللی و منطقه‌ای، برای دو طرف؛ یعنی بروکر و همچنین تریدرها لازم الاجراست. برای مثال مهم‌ترین نهادهای بین‌المللی شامل موارد زیر می‌شوند:
| مسئولیت اصلی | کشور/منطقه | نهاد نظارتی |
| نظارت بر بازار اوراق بهادار؛ ثبت و گزارش‌دهی اوراق بهادار و الزام شرکت‌ها (کارگزاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و …) به شفافیت اطلاعات. | آمریکا | SEC (ایالات متحده) |
| تنظیم رفتار کارگزاران و شرکت‌های مالی و اجرای قوانین MiFID؛ تعیین حداقل سرمایه و الزامات نظارتی برای شرکت‌های معاملاتی. | بریتانیا | FCA (بریتانیا) |
| نهاد ناظر بازارهای مالی استرالیا؛ اجرای قانون شرکت‌ها (Corporations Act) و قوانین صدور مجوز. | استرالیا | ASIC (استرالیا) |
| بهبود محافظت از سرمایه‌گذار و حفظ پایداری بازار مالی اروپا؛ تدوین چارچوب نظارتی مشترک برای کشورهای عضو | اتحادیه اروپا | ESMA (اتحادیه اروپا) |
به طور کلی هر کشور یا منطقه‌ای، زیر نظر قانون‌گذار خود فعالیت می‌کند. بنابراین برای رعایت قوانین آن، زمانی که در بروکر مد نظرتان ثبت نام می‌کنید، باید ابتدا ببینید که زیر نظر چه رگوله ای در حال فعالیت است، سپس قوانین مربوطه را به صورت کامل مطالعه کنید زیرا رعایت قوانین آن لازم است. حتی اطلاع شما از قوانین کمک می‌کند که اگر بعداً بخواهید طرح شکایت یا دعوایی علیه بروکر انجام دهید، بدانید که باید به کدام بند از قوانین مراجعه کنید.
مقررات مربوط به معاملات اختصاصی (Proprietary Trading)
پراپ تریدینگ به معاملاتی گفته می‌شود که در آن تریدرها با استفاده از سرمایه یک شرکت یا بروکر به معامله می‌پردازند و سود بین دو طرف تقسیم می‌شود. اما این مدل معامله نیز دارای دو دسته بندی قانونی است. در یک بخش شما باید قوانین اختصاصی شرکت ارائه دهنده به پراپ را به صورت کامل خوانده و رعایت کنید. قوانین عمومی شرکت‌ها معمولاً شامل این موارد است:
- قانون حداکثر ضرر روزانه: به درصدی گفته می‌شود که شما مجاز به حداکثر ضرر شناور روزانه در آن هستند.
- قانون ضرر کلی: به درصدی گفته می‌شود که شما می‌توانید به صورت کلی در آن حساب ضرر شناور دداشته باشید.
- قانون حداقل تعداد روزهای معاملاتی: حداقل تعداد روزهای معاملاتی که باید داشته باشید.
- قانون هدف سود: هدف سودی که برای پاس کردن حساب مشخص شده است.
- محدودیت در اخبار مهم: اخباری که روی آن‌ها نمی‌توانید ترید باز کنید
- قانون استفاده از اکسپرت یا ربات: قوانین محدود کننده در استفاده از ربات و اکسپرتهای معاملاتی
- محدودیت در اسکالپینگ یا معاملات بسیار کوتاه‌مدت: محدودیت زمانی (حداقل زمان معامله) که برای باز و بسته کردن یک‌ترید در نظر گرفته شده است.
- زمان چالش: به حداکثر زمانی که در یک چالش شما در اختیار دارید و باید در آن زمان به هف سود مشخص شده دست پیدا کنید.
اما یک سری قوانین کلی نیز در کشورها و مناطق مختلف برای معاملات پراپ تریدینگ وجود دارد که بر اساس کشوری که در آن زندگی می‌کنید باید رعایت کنید.
- ایالات متحده:
- بانک‌های بزرگ آمریکایی بر اساس «قانون ولکر» (Volcker Rule) از انجام معاملات اختصاصی پرریسک منع شده‌اند. علاوه بر این، طبق قواعد جدید SEC (با دستور Exchange Act)، برخی شرکت‌های پراپ تریدینگ که معاملات گسترده انجام می‌دهند باید به‌عنوان «دیلر» ثبت شوند و الزامات سرمایه‌ای و نظارتی را رعایت کنند.
- بریتانیا: شرکت‌های معامله‌گر برای حساب خود («PTF» یا Principal Trading Firms) باید نزد FCA ثبت و مجوز دریافت کنند. این نهادها تابع مقررات MIFID-II قرار می‌گیرند و موظف‌اند حداقل سرمایه (مثلاً ۷۵۰ هزار پوند) و ابزار مدیریت ریسک لازم را داشته باشند.
- اتحادیه اروپا: برنامه‌ای برای ممنوعیت گسترده معاملات اختصاصی در سطح EU در سال ۲۰۱۴ ارائه شد، اما در سال ۲۰۱۸ کنار گذاشته شد؛ با این حال برخی کشورها مانند فرانسه، بلژیک و آلمان محدودیت‌های ملی وضع کرده‌اند (مثلاً فرانسه جدا کردن واحد معاملات از بانک‌های تجاری، بلژیک سهم ثابت ریسک و آلمان منع کلی اعمال شده).
به طور کلی، انجام معاملات اختصاصی و پر ریسک در بسیاری از بازارها در کشورهای مختلف دارای محدودیت‌ها و الزامات بسیار زیادی است. برای انجام تریدهایی به سبک پراپ باید حتماً مطمئن شوید که کشور محل زندگی شما اجازه انجام این معاملات را داشته باشد.
مقررات صرافی‌های آنلاین (بازارهای رمز ارز و سنتی)
اما بخشی دیگر از قوانین مرتبط با بازارهای مالی مربوط به بازار رمز ارزها یا همان کریپتو کارنسی ها می‌شود. اینجا قوانین آن‌چنان شفاف نشده است زیرا ارزهای دیجیتال دارایی آزاد هستند و هیچ دولت یا حاکمیتی آن‌ها را نمی‌تواند کنترل کند. زیرا ارزهای دیجیتال برپایه سیستم بلاک چین ایجاد شده‌اند و امکان دخالت در آن وجود ندارد. اما رفته رفته با گذر زمان، سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در آن‌ها انجام شد، صرافی‌هایی به وجود آمد و بیشتر کشورها شروع به پذیرشان و ایجاد قوانین برای معامله و نگهداری ارز دیجیتال کردن.
شما زمانی که در یک صرافی ثبت نام می‌کنید، باید تمامی قوانین از جمله KYC/AML را بپذیرید. این قوانین به‌عنوان یک «Money Services Business» نزد FinCEN ثبت شود و برنامه‌های ضدپولشویی (AML) و بررسی مشتری (KYC) را اجرا کند. همچنین طبق دستورات FINRA/SEC، کارگزاران باید برنامه جامع KYC/CIP داشته باشند و مشتریان را احراز هویت کنند.
در بریتانیا نیز هرکسی که بخواهد از صرافی‌ها، کیف پول‌ها یا حتی دستگاه‌های خودپرداز ارز دیجیتال استفاده کند. باید تحت قوانین FCA باشد. این قوانین از سال ۲۰۲۴ «MiCA» (Markets in Crypto-Assets Regulation) چارچوب واحدی را برای صدور مجوز و نظارت بر ارائه‌دهندگان خدمات رمز ارز در کل اروپا ایجاد خواهد کرد.
قوانین بروکرهای آنلاین؛ رگوله در مقابل غیررگوله
تمامی قوانین موجود در بازارهای مالی به ویژه فارکس باید توسط بروکرها رعایت شود. در این بین بروکرهای غیر قانونی نیز وجود دارند که بدون رگوله فعالیت می‌کنند و به هیچ سازمانی پاسخگو نیستند. برای مثال رگوله هایی چون FCA، ASIC یا CySEC وجود دارد که قوانین شفافیت بازار که به صورت بین‌المللی در سراسر جهان وضع شده را رعایت می‌کنند. شاید شما فکر کنید که خب! نیازی نیست حتماً تحت قوانین سخت گیرانه یک بروکر باشید. اگر چنین تفکری دارید ما در ادامه به برخی از تفاوت‌های مهم بین بروکرهای قانونی و غیر قانونی خواهیم پرداخت تا بدانید که تا چه میزان استفاده از یک بروکر قانونی مهم است.
| ویژگی | بروکر رگوله | بروکر غیررگوله |
| تفکیک حساب‌ها | حساب‌های مشتریان کاملاً تفکیک شده (الزام قانونی) | اغلب حساب‌های مشتریان را با حساب عملیاتی خود ترکیب می‌کنند (هیچ تضمینی وجود ندارد) |
| حداقل سرمایه | ملزم به داشتن حداقل سرمایه قابل توجه (مثلاً براساس کلاس ریسک در MiFID) | بدون الزام قانونی مشخص (معمولاً سرمایه‌گذاری کوچک شروع می‌شود) |
| نظارت و گزارش‌دهی | تحت نظارت مداوم نهادهای قدرتمند نظارتی (SEC, FCA, ASIC و غیره) | فاقد نظارت رسمی; ریسک اجرای عمل و رسیدگی حقوقی بالا |
| حداکثر اهرم | محدود شده (مثلاً ۱: ۳۰ برای ارزها در اروپا، ۱: ۵۰ در آمریکا) | اهرم‌های بالا و بدون محدودیت مشخص |
| حمایت از سرمایه‌گذار | سپرده‌های مشتریان تحت بیمه یا صندوق جبران خسارت (FSCS انگلستان، SIPC آمریکا، و غیره) | هیچ بیمه یا تضمین جداسازی وجود ندارد; در صورت ورشکستگی، مشتری ممکن است کل سرمایه را از دست بدهد |
| ریسک کلاهبرداری | پایین‌تر؛ الزامات شفافیت و گزارش‌دهی سرکوب تقلب را ممکن می‌سازد | بالاتر؛ بدون نظارت، بروکر می‌تواند بازارسازی ناعادلانه کند یا پرداخت وجوه را به تأخیر اندازد |
الزامات قانونی مهم برای تریدرهای حرفه‌ای
یکی از الزامات مهمی که تریدرها باید به آن دقت داشته باشند، مسائل مربوط به مالیات است. در واقع مالیات یکی از مهم‌ترین قوانینی است که می‌تواند در بسیاری از کشورها، گریبان گیر تریدرها باشد. عموماً در اروپا، امریکا، کانادا، استرالیا و … روی سود حاصل از تریدینگ مالیات محاسبه می‌شود. فرقی نمی‌کند که شما روی رمز ارزها ترید کنید یا در بازار فارکس، سهام و … شما باید در این کشورها، باید اظهارنامه مالیاتی سالیانه خود ارائه دهید. همچنین لازم است برای حفظ قوانین، تمامی سوابق دقیق معاملات خود را نگه دارید.
علاوه بر مالیات، گزارشگری بین‌المللی نیز اهمیت دارد. به‌عنوان مثال، اتباع کشورهایی مانند آمریکا باید حساب‌های ارزی و سرمایه‌گذاری خارجی خود را تحت سازوکارهایی مانند FATCA/FBAR گزارش دهند
در صورتی که تریدر حرفه‌ای از بروکر یا پلتفرمی خارج از کشور استفاده کند، معمولاً باید درآمد مربوطه را به مقامات مالیاتی محل اقامت خود اعلام کند و در صورت لزوم فرم‌های مرتبط را تکمیل نماید.
معاملات با بروکرهای خارجی و ریسک‌های حقوقی
همچنین اگر به‌عنوان یک معامله گر، در حال ترید در بروکری هستید که خارج از کشور خودتان است باید قوانین هر دو کشور را رعایت کنید. در برخی از کشورها این اجازه که از پلتفرم‌های خارجی استفاده کنید به شما داده نمی‌شود. مثلاً در هند شما نمی‌توانید این کار را انجام دهید. یا در برخی از کشورهای آسیایی معامله روی نمادهایی چون EUR/USD و GBP/USD ممنوع است و سبب جریمه‌های سنگین می‌شود.
در خود ایران، طبق قوانین، معاملات در بازارهای خارجی برای مردم قانونی نیست، خود بازار فارکس در ایران غیر قانونی است و شما نمی‌توانید در این بازار معامله کنید. در صورت انجام این کار هیچ پشتیبانی قانونی از شما نمی‌شود. هرچند که این قانون در ایران رعایت نمی‌شود اما شما باید به این مسئله دقت کافی داشته باشید.
جمع بندی
به طور کلی، رعایت قوانین در بازارهای مالی بخصوص فارکس جزو جدانشدنی از این بازار است. بیشتر تریدرها در شروع کار به قوانین منطقه‌ای، کشوری و خود قوانین فارکس دقت نمی‌کنند و همین مسئله سبب می‌شود تا در ادامه روند کاری خود با چالش‌های قانونی بزرگی مواجه شوند. اگر به‌عنوان یک کاربر ایرانی خارج از کشور در بازار فارکس فعالیت می‌کنید، دقت داشته باشید که حتماً باید قوانین کشورمبدا خود را رعایت کنید چون قوانین آن‌ها بسیار سختگیرانه تر از قوانین داخلی ایران است.
