کنترل احساسات در تریدینگ، هنگام معامله گری، یکی از عوامل تعیین کننده در کنترل ریسک های معاملاتی است که سبب میشود از این طریق بتوانید مدیریت روان خود را در دست بگیرید تا احساسات شما تاثیری بر معاملاتتان نداشته باشد. ما در این مقاله شما رابا روش صحیح مدیریت احساسات در تریدینگ آشنا خواهیم کرد

شناخت و کنترل احساسات رایج در تریدینگ (ترس، طمع، خشم، و…)

آمارها نشان میدهد که 85% مواقعی که معامله گران دچار خطا میشوند و جدا از وضعیت معاملاتی خود، دست به ترید های ناگهانی میزنن، به دلیل آن است که در گیر احساسات ناگهانی شده اند. کنترل احساسات در تریدینگ نقش بسیار پررنگی را برای تریدرها ایفا میکند زیرا تنها از طریق همین روش است که میتوانند از اشتباهات مهلک جلوگیری کنند. برای کنترل احساسات در معامله گری به موارد زیر توجه ویژه ای داشته باشید.

ترس: ترس از دست دادن سرمایه می‌تواند باعث شود معامله‌گر در ورود به معامله محتاط‌تر عمل کند یا پیش از رسیدن به هدف خود، معامله را ببندد. چنین ترسی معمولاً فرصت‌های سودآور را از دست می‌دهد و ممکن است اجازه ندهد تا پتانسیل کامل معاملات شما آزاد شود.
طمع: طمع برای دریافت سودهای بیشتر باعث می‌شود معامله‌گر حجم موقعیت خود را بیش از حد افزایش داده یا معاملات را بیش از حد نگه دارد و یا خیلی سریع با امواجی که ایجاد می‌شود وارد یک معامله شود. نتیجه طمع غالباً انجام معاملات پرریسک و نادیده گرفتن قوانین مدیریت ریسک مانند حد ضرر است.
اضطراب و استرس: تحمل کردن فشار زیاد و استرس باید، فرایند تحلیل صحیح موقعیت معاملاتی را برای شما به صورت کامل مختل میکند. به هیچ وجه نباید در شرایط استرس زا معاملات را انجام دهید، زیرا باعث میشود تا ذهن و روان شما تصمیمات درستی اعمال نکند.
خشم و جبران: چیزی که به وفور در بازارهای مالی دیده میشود آن است که تریدرهای مبتدی معمولا بعد از دو معامله ضررده پشت سرهم، خشمگین میشوند و میخواهند به سرعت و خارج از چهارچوب، ضررهای خود را جبران کنند. در اینجا اگر کنترل احساسات در تریدینگ وجود نداشته باشد، حتما ضررهای بزرگتری پیش رو خواهد بود.
هیجان (شادمانی): هیجان و غرور کاذب دقیقا نقطه مقابل خشم است، یعنی تریدر بعد از چند معامله موفق دچار غرور میشود و خارج از چهارچوب اصلی خود، ممکن است به تریدهای احساسی و با ریسک بالا دست بزند که همین مسئله سبب میشود تا این معامله گر سودهای کسب کرده خود را نیز از دست بدهد.

افسوس (ندامت): احساس پشیمانی از فرصت‌های از دست رفته یا ضررهای گذشته ممکن است معامله‌گر را تشویق کند به معامله‌ای بپردازد که خلاف برنامه است. برای مثال، ممکن است پس از از دست دادن سود یک موقعیت، معامله‌گر دوباره وارد معامله‌ای شود که در حال حاضر روندی نزولی دارد

شناخت و درک این احساسات اولین گام برای کنترل آن‌ها در فرایند معاملات است. با آگاهی از نحوه تأثیر هر یک از این احساسات بر تصمیم‌گیری، می‌توان راهکارهای مناسبی برای مدیریت عواطف داشت و با استفاده از آنها احساسات خود را کنترل کرد.

تکنیک‌های کنترل احساسات و جلوگیری از تصمیمات هیجانی

همه میدانیم که احساسات یک امر جداناپذیر از وضعیت ذهنی انسان است و کنتر احساسات در تریدینگ به عنوان شغلی که فشار روانی زیادی روی ان وجود دار، یک کار بسیار سخت و پیچیده است. بنابراین برای اینکه بتوانید احساساتتان را کنترل کنید موارد مهمی وجود دارد که در این مسیر به شما کمک میکند.

داشتن برنامه معاملاتی مشخص: اکثر معاملات احساسی زمانی رخ میدهد که تریدر، یک برنامه معاملاتی مشخص که البته به آن پایبند باشد را ندارد. برنامه ای که در آن اهداف روزانه، اهداف بلند مدت مشخص باشد. روش ورود به معامله، نقاط ورود/ خروج، حجم مورد معامله، حد ضرر، حد سود و … در یک برنامه حرفه ای اگر کاملا مشخص باشد سبب میشود تا تریدر کمتر به اعمال احساسی دست بزند.
انضباط در اجرای برنامه: داشتن برنامه به طور موقت کافی نیست، اینکه به آن برنامه پایبند باشید و به صورت کامل به آن عمل کنید از داشتن خود برنامه مهم تر است. شما باید خودتان را متعهد کنید که برای کنترل احساسات در تریدینگ، حتما به برنامه ای که از قبل تدوین کرده اید پایبند می مانید.
نگارش ژورنال معاملاتی: ثبت دقیق جزئیات هر معامله – از جمله دلایل ورود، حس معامله‌گر قبل و بعد از معامله و نتایج آن – به شناسایی الگوهای تکراری خطاهای احساسی کمک می‌کند. با مرور منظم این ژورنال، می‌توان نقاط ضعف روانی را پیدا کرده و در تصمیم‌های بعدی آن‌ها را اصلاح نمود.
مدیریت ریسک و حد ضرر: تعیین حد ضرر از قبل و رعایت آن، باعث می‌شود معامله‌گر در مواجهه با ضررها واکنش هیجانی نشان ندهد. به عنوان مثال، تنظیم حد ضرر مشخص پیش از ورود به معامله از تصمیمات احساسی مانند خروج زودهنگام از معاملات سودده جلوگیری می‌کند.
تمرین ذهن‌آگاهی و تمرکز: تمرکز بر تنفس و آرامش قبل از معاملات با کاهش اضطراب، ذهن را برای تصمیم‌گیری آگاهانه آماده می‌کند. تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن کوتاه و تنفس عمیق به حفظ آرامش و کاهش افکار مزاحم کمک می‌کنند.
برنامه‌ریزی استراحت: قرار دادن وقفه‌های کوتاه بین معاملات و دور شدن موقت از صفحه ترید مانع خستگی ذهن می‌شود. مثلاً گرفتن یک استراحت پنج‌دقیقه‌ای پس از هر دو ساعت معامله و انجام چند نفس عمیق به بازیابی آرامش و تمرکز کمک می‌کند.
استفاده از ابزارهای تکنولوژی: تنظیم هشدارها و اعلان‌های قیمتی به تریدر کمک می‌کند بدون چک کردن مداوم بازار از تحرکات مهم آگاه شود. این کار از وسوسه ورود شتاب‌زده به معامله جلوگیری می‌کند.
هوش هیجانی: توانایی شناسایی و کنترل احساسات خود (و همچنین آگاهی از واکنش‌های روانی معمول در بازار) به تریدر کمک می‌کند در شرایط پرتنش آرامش خود را حفظ کند. برای مثال، پیگیری منظم واکنش‌های احساسی هنگام معاملات و تمرین تمرکز بر احساسات می‌تواند مهارت تصمیم‌گیری را بهبود دهد.

تاثیر استرس و اضطراب بر عملکرد تریدرها

در بیشتر مشاغل آزاد جهان، استرس و اضطراب از دست دادن سرمایه و درآمد وجود دارد اما در معامله گری بخصوص زمانی که یک تریدر روزانه هستید، میزان این استرس بسیار بیشتر است زیرا پولتان جلوی چشمانتان درحال از دست رفتن است. همانطور که گفتیم آمارها نشان میدهد که بسیاری از ضررهای بزرگ معامله گران نه بخاطر روش های بد، بلکه فقط بخاطر استرس، اضطراب و عدم کنترل احساسات در تریدینگ است. بیایید باهم دیگر بررسی کنیم و ببینم که این استرس چه مشکلاتی برای تریدرها به وجود می آورد:

کاهش تمرکز و دقت: اضطراب و استرس می‌تواند تمرکز معامله‌گر را کاهش داده و توانایی تحلیل بازار و اجرای معاملات را مختل کند. بخصوص در تریدهای سریع و اسکلپ این مسئله بسیار مهم و حیاطی است.
تصمیم‌گیری هیجانی یا بیش‌ازحد محتاطانه: تحت فشار روانی، معامله‌گر ممکن است یا بیش از حد محتاط شود و از فرصت‌های مناسب چشم‌پوشی کند، یا بالعکس تصمیم‌های شتاب‌زده و هیجانی بگیرد. به عنوان مثال، ترس از ضرر اغلب باعث می‌شود افراد پیش از رسیدن به هدف، معامله را ببندند یا حتی از ورود به معاملات مطمئن اجتناب کنند.
خستگی ذهنی و سوختگی: مواجهه مداوم با استرس ممکن است به فرسودگی ذهنی (Burnout) و از دست رفتن شوق معامله‌گری منجر شود. مطالعات نشان داده‌اند که استرس مزمن می‌تواند توانایی تصمیم‌گیری و پایداری در بازار را کاهش دهد.

راهکارهای افزایش تمرکز و انضباط در معاملات

حالا که میدانیم کنترل احساسات در تریدینگ تا چه میزان مهم است، بیایید به دنبال روش هایی بگردیم تا بتوانیم از این طریق کنترل احساسات خود را کاملا در دست بگیریم. ما در ادامه چند تکنیک را برای این مسئله به شما معرفی خواهیم کرد:

محیط معاملاتی بدون حواس‌پرتی: در قدم اول باید محیط کاری خود که در آن قرار است بازار را رصد کرده و معاملات را انجام دهید بدون هیچ هواس پرتی خارجی باشد. یک محیط کاملا آرام که اجازه دهد در شرایط پر استرس شما بتوانید تصمیمات خود را بدور از فشارهای محیطی بگیرید.
برنامه‌ریزی زمانی مناسب: تریدرهای مبتدی که هیجانی هستند، فکر میکنند که 24 ساعت باید در بازار باشند. این درحالی است که شما باید ساعتی کاملا مشخص را برای معاملات خود تعیین کنید. همچنین در فاصله زمانی های مشخصی مثلا بعد از هر 2 ساعت کار، 15 دقیقه استراحت کنید تا ذهن شما خسته نشود.
تعادل میان اهداف بلندمدت و کوتاه‌مدت: تقسیم اهداف معاملاتی بزرگ به گام‌های کوچک‌تر و قابل دستیابی (مانند حفظ سود مشخص ماهانه) باعث کاهش استرس و حفظ تمرکز می‌شود
ورزش و خواب کافی: فعالیت بدنی منظم و خواب مناسب به بهبود عملکرد ذهنی و توانایی تمرکز کمک می‌کند؛ مطالعات نشان داده‌اند که مدیتیشن و تنفس عمیق نیز می‌توانند تمرکز را بالا برده و استرس را کاهش دهند.
یادگیری و بازنگری مداوم: مرور معاملات گذشته، ثبت اشتباهات و درس گرفتن از آن‌ها (مثلاً با ژورنال معاملاتی) به افزایش انضباط و تمرکز در معاملات بعدی کمک می‌کند.

تکنیک‌های آرامش‌بخش قبل و حین ترید

روش های بسیار خوب و حرفه ای وجود دارد که قبل از ترید یا حتی حین آن میتوانید ذهنتان را به خوبی آرام کنید. تمرین های مدیتیشن و تنفسی کمک میکند تا به خوبی بتوانید احساسات خود را مدیریت کنید، در نقطه تعادل قرار بگیرید و ذهنات به بهترین شکل ممکن روی کنترل احساسات در تریدینگ مسلط باشد. در مرکز خود قرار بگیرید و هر رویداد سختی را بتوانید به راحتی مدیریت کنید. برای انجام اینکارها و به دست آوردن آمارش هنگام ترید کردن موارد زیر را انجام دهید.

مقاله پیشنهادی: تفاوت تحلیل فاندامنتال و تحلیل تکنیکال

تنفس دیافراگمی: تمرینات تفنسی بسیار ساده، کمک میکند تا به بهترین شکل ممکن و خیلی سریع به آرامش دست پیدا کنید. کافی است قبل از ترید کردن یک گوشه بنشینید، یا حتی دراز بکشید و دم و باز دم عمیق انجام دهید.
مراقبه‌ی کوتاه: مدیتیشن یا تمرکز بر تنفس به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه قبل از شروع معاملات، باعث افزایش وضوح ذهن و کاهش احساسات منفی می‌شود
تصویرسازی ذهنی: قبل از ورود به معامله، موفقیت در شرایط مختلف بازار را در ذهن مرور کنید. این تکنیک تصور مثبتی در شما ایجاد کرده و اضطراب را کاهش می‌دهد
استراحت‌های کوتاه: هرگاه احساس کردید تنش یا سردرگمی دارید، چند دقیقه از صفحه‌ معاملاتی دور شوید، چند نفس عمیق بکشید یا قدمی در اطراف بزنید. این توقف کوتاه می‌تواند به بازیابی آرامش ذهنی کمک کند.

با به‌کارگیری این تکنیک‌ها و آگاهی از تأثیر احساسات بر معامله، تریدرها می‌توانند ریسک تصمیمات هیجانی را کاهش داده و عملکرد خود را بهبود دهند. کنترل احساسات و حفظ انضباط، بخش جدایی‌ناپذیر موفقیت در بازار فارکس است.

جمع بندی

مسئله مهم برای کنترل احساسات در تریدینگ این است که کابران بخصوص افراد مبتدی باید بدانند که ضرر کردن، بخشی از بازار است. حرفه ای ترین معامله گران بازارهای مالی تنها 40% مواقع سودده هستند این یعنی از هر 10 معامله ای که دارند بیش از 6 معامله آنها دچار ضرر میشود. اما با کنترل احساسات و مدیریت مالی در نهایت میتوانند در پایان دور معاملاتی خود سودده باشند. بنابراین زمانی که یک تریدر در حال اجرای استراتژی معاملاتی خود است، باید احساسات خود را به گونه ای کنترل کند که هیچ هیجانی روی آن تاثیر نگذارد و خارج از چهارچوب رفتار نکند.