جدول محتوایی
بازار ارز دیجیتال به بازار معاملاتی گفته می‌شود که در آن انواع مختلف ارزهای دیجیتال به روش‌های گوناگون معامله می‌شوند. سیستم این بازار شبیه به بازار فارکس است و می‌توانید در آن معاملات اسپات، فیوچرز و … را انجام دهید. ما در این مقاله شما را بیشتر با سیستم بازار ارز دیجیتال آشنا خواهیم کرد.
ارز دیجیتال چیست؟
به زبان ساده، ارزهای دیجیتال به نوعی از دارایی یا پول‌های دیجیتال گفته می‌شود که بر بستر فناوری بلاک چین ایجاد شده است و این بستر کاملاً غیرمتمرکز بوده و برای انتقال و کنترل آن نیازی به واسطه‌هایی مانند بانک‌ها نیست. ارزهای دیجیتال با استفاده از سیستم رمزنگاری بسیار قوی حفاظت می‌شوند و امکان جعل یا دستکاری در تراکنش‌ها را از بین برده است. در سال ۲۰۰۹ بود که بیت‌کوین به‌عنوان اولین و مهم‌ترین نماد ارز دیجیتال منتشر شد و در کنار آن ارزهای دیگری مانند اتریوم، تتر و صدها ارز دیجیتال دیگر به مرور توسعه پیدا کردند.
تکنولوژی بلاک چین چیست؟
هسته اصلی بیشتر ارزهای دیجیتال از فناوری بلاک چین است. بلاک چین در واقع یک Distributed Ledger است که تراکنش‌های ارز دیجیتال را به‌صورت بلاک‌هایی متصل به هم ثبت می‌کند. هر بلاک شامل اطلاعات تراکنش‌ها و یک «هش» (Hash) منحصر‌به‌فرد است. وقتی بلاکی تولید می‌شود، هش آن در بلاک بعدی به‌کار گرفته می‌شود و به این ترتیب زنجیره‌ای از بلاک‌ها ایجاد می‌شود که دستکاری آن عملاً غیرممکن است.
در این صورت، اگر کسی بخواهد مثلاً محتویات یک بلاک را تغییر دهد، هش به‌کار رفته در بلاک نیز تغییر می‌کند و کل بلاک‌های زنجیره فاقد اعتبار خواهند شد. این ویژگی غیرمتمرکز بلاک چین که بدون سرور مرکزی کار می‌کند، سبب شده تا شفافیت و امنیت شبکه رمزارزها به‌شدت بالا برود. تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلاک‌های جدید نیز معمولاً از الگوریتم‌هایی مانند اثبات کار (Proof of Work) یا اثبات سهام (Proof of Stake) استفاده می‌شود.
انواع ارزهای دیجیتال و ویژگی‌های آنها
امروز طیف وسیعی از رمزارزهای مختلف در جهان به وجود آمده است که در صرافی‌های ارز دیجیتال مورد معامله قرار می‌گیرند. برای مثال بیت‌کوین اولین ارز دیجیتال است که گفته شده در نهایت ۲۱ میلیون واحد از آن تولید خواهد شد. سیستم استخراج و تولید بیت‌کوین بر اساس معادلات ریاضی به گونه‌ای طراحی شده است که دائماً در حال سخت‌تر شدن است و هر ۴ سال یک‌بار میزان آن نصف می‌شود. بیت‌کوین به‌عنوان طلای دیجیتال شناخته می‌شود و برای پرداخت و ذخیره دارایی با ارزش مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اتریوم (ETH) دومین رمزارز بزرگ است که علاوه بر جنبه‌ی پرداخت با «اتر» (واحد پولش) بستری برای اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز فراهم می‌کند. به بیان دیگر، اتریوم واسطی برای توسعه‌ی DAppها و توکن‌های سفارشی (مانند توکن‌های ERC-20) است.
ریپل با نماد XRP یکی دیگر از رمزارزهاست که با هدف انتقال سریع و کم‌هزینه‌ی پول دیجیتال طراحی شده است. یعنی بیشتر به‌عنوان یک سیستم پرداخت سریع عمل می‌کند. ویژگی بارز ریپل آن است که تراکنش‌های آن بسیار ارزان و سریع است. برخلاف بیت‌کوین که باید آن را استخراج کرد، ریپل از همان ابتدا تولید و توزیع شده است.
علاوه بر این ارزها، میم‌کوین‌ها (Meme Coins) نوعی رمزارز هستند که الهام گرفته از جوک‌ها یا میم‌های اینترنتی‌اند. میم‌کوین‌ها معمولاً کاربرد جدی ندارند و قیمت‌شان به ترندهای شبکه‌های اجتماعی وابسته است. برای مثال، ارزهایی مانند دوج‌کوین و شیبا اینو جزو میم‌کوین‌های معروف‌اند که نوسانات شدیدی را تجربه می‌کنند. در یک تعریف ساده، یک میم‌کوین رمزارزی است که از یک میم اینترنتی نشأت گرفته یا ویژگی طنزآمیز دارد.
استیبل‌کوین‌ها نیز در بین ارزهای دیجیتال وجود دارند. ویژگی اصلی آنها این است که با هدف ثبات دادن به بازار طراحی شده‌اند و قیمت آنها نه در بازار معاملات بلکه گره‌خورده به عناصر مهمی مانند طلا یا دلار هستند. مهم‌ترین استیبل‌کوین تتر یا همان USDT است که ارزش آن معادل ارزش دلار است.
سرانجام، توکن‌ها نیز رمزارزهایی هستند که روی بستر بلاک‌چین یک شبکه‌ی دیگر ایجاد می‌شوند (مثلاً توکن‌های ERC-20 روی بلاک‌چین اتریوم). برخی توکن‌ها نمایانگر حق مشارکت در یک پروژه‌اند (مثلاً توکن‌های ICO که حق سهام در پروژه را نشان می‌دهند) و برخی دیگر کاربرد خاصی دارند (مثلاً توکن‌های کاربردی برای دسترسی به خدمات شبکه). در ادامه جدولی را برایتان خواهیم آورد که بیشتر نمادهای ارز دیجیتال اصلی در آن ذکر شده است:
عوامل مؤثر بر قیمت ارزهای دیجیتال
حالا که با ارزهای دیجیتال آشنا شدید، بد نیست بدانید این دارایی‌های دیجیتال چطور و بر اساس چه عواملی تغییر قیمت می‌دهند و به‌طور مشخص، قیمت آنها در بازار چگونه تعیین می‌شود:
- عرضه و تقاضا: مثل بیشتر بازارهای موجود در جهان، میزان عرضه و میزان تقاضا یکی از فاکتورهای مهم در تعیین قیمت ارزهای دیجیتال است. هرچقدر تمایل به خرید و نگهداری یک نماد ارز دیجیتال بیشتر باشد، قیمت و ارزش آن ارز افزایش خواهد یافت.
به‌عنوان مثال، کاهش عرضه‌ی بیت‌کوین پس از هر هاوینگ، در کنار افزایش تقاضا، منجر به رشد قیمت می‌شود. همچنین در برخی کوین‌ها مانند آلت‌کوین‌ها سازوکارهای اقتصادی متفاوتی تعریف شده (مثلاً مخارج استخراج، توکن‌سوزی و …) که روی عرضه‌ی آنها اثر می‌گذارد. - اخبار و رسانه‌ها: اخبار نیز یکی از مهم‌ترین رکن‌های اثرگذار روی ارزهای دیجیتال است. هرچقدر که قوانین بهتری برای این نمادها ثبت شود، هرچقدر که اقتصاد جهانی تعامل بهتری با آنها داشته باشد یا اخبار مثبت‌تری برای ارزهای دیجیتال منتشر شود، قیمت این نمادها نیز بالاتر می‌رود. برای مثال بارها دیده شده که توییت یک چهره‌ی سیاسی یا مهم مانند ترامپ یا ایلان ماسک درباره‌ی یک نماد ارز دیجیتال، به سرعت روی آن تأثیر گذاشته است.
مطلب پیشنهادی: تأثیر اخبار شرکت ها بر ارزش سهام آن شرکت
- پذیرش عمومی و کاربرد: هرچه یک رمزارز کاربرد و پذیرش بیشتری در دنیای واقعی داشته باشد (مثلاً استفاده‌ی گسترده در خرید کالا و خدمات یا پذیرش توسط شرکت‌های فناوری)، تقاضای آن بالاتر رفته و قیمت آن افزایش می‌یابد. از طرفی، توسعه‌ی فناوری‌های مرتبط (مانند ارتقای شبکه، اجرای قراردادهای هوشمند جدید و …) می‌تواند ارزشمندتر شدن دارایی را به همراه داشته باشد.
- قوانین و مقررات دولتی: مقررات دولت‌ها در مورد معاملات رمزارزها تأثیر مستقیم بر بازار دارند. تصویب قوانین حمایتی (مثلاً اجازه به بانک‌ها برای ورود به رمزارز) معمولاً با افزایش اعتماد و رشد قیمت همراه است، اما قوانین سخت‌گیرانه یا ممنوعیت معاملات ممکن است تقاضا را کاهش دهد و قیمت را نزولی کند. فضای نظارتی ناامن در برخی کشورها نیز باعث خروج سرمایه از بازار رمزارزها می‌شود.
- سرمایه‌گذاران بزرگ (نهنگ‌ها): نهنگ‌ها مانند حقوقی‌ها در بازار بورس هستند. از آن‌جا که حجم زیادی سرمایه دارند، می‌توانند اثر بزرگی روی نمادهای معاملاتی بگذارند. به همین دلیل، زمانی که نهنگ‌ها اقدام به ورود یا خروج از یک ارز دیجیتال می‌کنند، به سرعت روی قیمت و ارزش آن تأثیر می‌گذارند. برای مثال اگر نهنگ‌ها حجم زیادی از دارایی بیت‌کوین خود را بفروشند، به سرعت این نماد با افت قیمت مواجه خواهد شد.
نحوه‌ی خرید و فروش و نگهداری ارزهای دیجیتال
از روش‌های مختلف کاربران می‌توانند ارزهای دیجیتال را خرید و فروش کرده یا نگهداری کنند. یکی از روش‌ها استفاده از بازار فارکس است. امروز بسیاری از بروکرهای فارکس امکان معامله روی نمادهای ارز دیجیتال را فراهم کرده‌اند. البته معامله‌ی ارزهای دیجیتال از طریق بروکرهای فارکس فقط به‌صورت خرید و فروش آنی در بازار دوطرفه است. اگر می‌خواهید به ارزهای دیجیتال گسترده‌تری دسترسی داشته باشید و اگر می‌خواهید بتوانید برخی از نمادها را برای سرمایه‌گذاری هولد یا نگهداری کنید، بهتر است از صرافی‌های ارز دیجیتال که ویژه‌ی همین کار طراحی شده‌اند استفاده کنید.
مطلب پیشنهادی: شروع تریدینگ برای همه؛ از اولین گام تا تسلط بر بازار فارکس و کریپتو
روش نگهداری از ارزهای دیجیتال
روش‌های مختلفی برای نگهداری ارزهای دیجیتال وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آنها کیف پول گرم است که به‌صورت سخت‌افزاری و رمزنگاری‌شده می‌توانید ارز دیجیتال مد نظر خود را در آن نگهداری کرده و زمانی که می‌خواهید از کیف پول برداشت کنید، آن را به سیستم خود متصل نمایید. کیف پول سخت‌افزاری یا کیف پول سرد، یک دستگاه فیزیکی شبیه USB است که کلیدها را کاملاً آفلاین نگه می‌دارد و به اینترنت متصل نیست.
این مسئله سبب می‌شود تا امنیت دارایی‌های شما به‌شدت افزایش پیدا کند. اکثر کیف پول‌های مدرن هنگام راه‌اندازی برای شما یک عبارت بازیابی (seed phrase) ۱۲ کلمه‌ای تولید می‌کنند. این عبارت مخفی کلیدهای شما را رمزنگاری می‌کند و در صورت گم‌شدن یا خراب‌شدن کیف پول، می‌توانید با آن دارایی خود را بازیابی کنید.
همچنین شما می‌توانید دارایی‌های دیجیتال خود را در داخل خود صرافی‌ها به‌صورت آنلاین نگهدارید. اگر صرافی شما معتبر باشد، خیالتان بابت محل ارز دیجیتال خود امن است اما باید دقت کنید که پسورد و سیستم ورود خود را به‌صورت چندمرحله‌ای تعیین کنید تا از طریق هک شدن حساب کاربری، دارایی‌های خود را از دست ندهید.
اسپرد و کمیسیون معاملات کریپتو در بروکرها
کمیسیون و اسپرد به هزینه‌های معاملاتی گفته می‌شود که صرافی‌ها به‌صورت قانونی برای انجام معاملات از کاربران دریافت می‌کنند. عموماً این تنها راه درآمد صرافی‌هاست.
- اسپرد ارز دیجیتال: اسپرد به تفاوت قیمت خرید و فروش یک دارایی گفته می‌شود. مثلاً زمانی که می‌خواهید یک دارایی را بخرید، قیمت واقعی روی ASK است اما خرید شما از طریق قیمت BID انجام می‌شود. این اختلاف قیمت که با پیپ سنجیده می‌شود، جزو هزینه معاملاتی معامله شما محسوب خواهد شد.
- کمیسیون ارز دیجیتال: کمیسیون نیز عموماً یک میزان عدد ثابت است که بابت برخی از معاملات از تریدرها گرفته می‌شود. شما قبل از معامله از طریق اطلاعات صرافی می‌توانید میزان کمیسیون را نیز متوجه شوید. کمیسیون برای هر دارایی می‌تواند متفاوت باشد.
انتخاب صرافی ارز دیجیتال مناسب
زمانی که می‌خواهید در صرافی‌های ارز دیجیتال ثبت‌نام کنید، مهم است تا به مواردی دقت داشته باشید. زیرا قرار است سرمایه خود را در این صرافی بگذارید؛ بنابراین لازم است به مسائلی توجه کنید که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- اعتبار و امنیت: بروکری را انتخاب کنید که تحت نظارت نهادهای مالی معتبر باشد و سابقه‌ای قوی در محافظت از دارایی کاربران داشته باشد.
- کارمزدها: میزان اسپرد و کمیسیون‌های بروکر/صرافی را بررسی کنید. هزینه‌های پایین‌تر و شفاف‌بودن ساختار کارمزدها موجب افزایش سودآوری شما می‌شود.
- تنوع رمزارزها: بروکر یا صرافی باید تعداد مناسبی رمزارز و جفت معاملاتی پشتیبانی کند تا بتوانید دارایی‌های متنوعی را خرید و فروش کنید.
- ابزار معاملاتی: برای معامله‌گران حرفه‌ای، وجود ابزارهای پیشرفته تحلیل تکنیکال و نمودارهای قوی مزیت محسوب می‌شود. بروکرهای حرفه‌ای غالباً رابط معاملاتی کاملی دارند.
- سهولت استفاده: اگر تازه‌کار هستید، بروکری با پلتفرم کاربرپسند و قابلیت پشتیبانی از زبان یا روش‌های واریز آسان برای شما مناسب‌تر است. برای مثال، برخی بروکرها اپلیکیشن موبایل پیشرفته دارند تا معامله‌گران در حرکت هم بتوانند به بازار دسترسی داشته باشند.
در نهایت باید هنگام انتخاب صرافی یا بروکر ارز دیجیتال به این نکته نیز توجه کنید که نیازها و خواسته‌های شما در سبک معاملاتی که دارید پوشش داده شود یا خیر. همیشه به یاد داشته باشید که امنیت و اعتبار در اولویت است و در هر صورت، سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال ریسک بالایی دارد که باید با دانش کافی انجام شود، بخصوص برای کاربران ایرانی که عملاً به صرافی‌های مهم و حرفه‌ای ارز دیجیتال در جهان به دلیل تحریم‌های بین‌المللی دسترسی ندارند.
جمع بندی
به‌صورت کلی، ارزهای دیجیتال یک بازار بسیار پویا و جذاب اما بدون پشتوانه قوی است؛ به این معنا که برخلاف جفت ارزهای فارکس که از سوی دولت‌ها حمایت می‌شوند، ارز دیجیتال هیچ حمایت سازمانی پشت خود ندارد و تغییر قوانین یا موارد این‌چنینی می‌تواند حتی در عرض یک شب کل ارزش یک ارز دیجیتال را از بین ببرد. در این حوزه کلاه‌برداری‌های کلانی انجام شده است؛ بنابراین لازم است کسانی که می‌خواهند در صرافی‌های ارز دیجیتال فعالیت کنند، تمامی موارد امنیتی را مدنظر خود داشته باشند.
دسته بندی مطالب
